در ابتدا مروری می کنیم بر مراحلی که از ابتدا تا انتهای یک پروزه بایدانجام بدهیم .شما در این پست به روش کار با تری دی مکس آشنا می شود .

1- Modeling Objects    ( مدل سازی در تری دی مکس )

در ابتدا شما باید برای هر پروژه که در تری دی مکس انجام می دهید مدل سازی کنید ! البته ممکن است از مدل های آماده تری دی مکس استفاده کنید و یا از نرم افزار های دیگر استفاده کنید یا کسانی که در زمینه معماری کار میکنند مدل های خود را برای مثال از اتوکد وارد نرم افزار تری دی مکس کنید.

برای مدل سازی در 3d max روش های مختلفی وجود دارد مثل :

Polygon modeling ( چیزی شبیه مجسمه سازی ، از یک حجم ساده به حجم پیچیدی می رسید )

NURBS or non-uniform rational B-spline  ( کمی پیچیده تر نسبت به حالت قبل )

Surface tool/editable patch object ( می توان گفت ابتدا مدل سیمی را می سازید سپس به ان یک پوسته اضافه میکنید )

از بعضی نرم افزار ها میتوان در هنگام مدل سازی کمک گرفت و در واقع مدل خود را به صورت ترکیبی با این نرم افزار ها بسازید مثل ZBrush و MUDBOX و …

2- Material Design طراحی جنس و بافت و ساخت متریال در 3d max

فرض کنید در مرحله قبل شما مدل یک صندلی را طراحی کردید ، شکل ظاهری صندلی شما نیز بسیار زیبا شده است . آیا جنس صندلی شما چوب می باشد؟! یا فلز یا پلاستیک؟!!

شما در این مرحله بوسیله ابزار تری دی مکس برای مدل خود یک جنس (متریال ) تعریف میکنید و به مدل خود اختصاص می دهید . دقت داشته باشید که تعریف کردن متریال ، درست کردن بافت ( texture ) ، هماهنگ کردن و نگاشت بافت روی مدل و …. در آینده به طور مفصل بحث خواهد شد .مثلا اگر مدلی که ساختید از چوب بود باید ساخت متریال چوب در تری دی مکس را فرا بگیرید و بتوانید انجام دهید . که ماد رآینده به طور مفصل در این زمینه آموزش های کافی را قرار خواهیم داد .

3- Lights and Cameras نور و دوربین

در این مرحله شما به نور پردازی صحنه ی خود می پردازید ، درست مانند یک متخصص نور در فیلم های سینمایی باید با نور آشنایی داشته باشید و بتوانید صحنه های مختلف را از لحاظ نور تجزیه و تحلیل کنید و بتوانید موقیعیت را که می خواهید شبیه سازی کنیئ مانند یک روز آفتابی یا ابری…نور صبح یا غروب یا شب…همچنن در این مرحله دوربین های مختلف را در صحنه جانمایی میکنید که در آینده توضیح داده خواهد شد .ما در زمینه ی نورپردازی در تری دی مکس آموزش های مناسبی را در نظر گرفته ایم که در آینده به آن می پردازیم.

4- Animationانیمیشن یا پویانمایی

فرض کنید که یک کاراکتر انسانی ساخته ، مدل سازی و بافت دهی آنرا انجام دادید ، اما فعلا کاراکتر شما مانند یک مجسمه است ، برای جان بخشیدن به آن باید به آن را حرکت بدهید . وقتی شما اجزاء مختلف در صحنه خود را حرکت دهید در واقع یک انیمیشن درست کرده اید . انیمیشن می تواند حرکت یک توپ ساده یا حرکت های پیچیده ی یک مدل ارگانیک باشد . البته باید دقت داشته باشید به طور مثال برای انیمت کردن ( اصطلاحی به معنی حرکت دادن ) یک کاراکتر انسانی ، قبل از طراحی حرکت ها ، باید مدل خود را آماده کرده باشید ، به این معنی که برای آن مفصل ، پوست ، … طراحی کنید . که سعی میکنم در این موضوع هم مفصل آموزش بدهم .ساخت انیمیشن در تری دی مکس یکی از لذت بخش ترین قسمت ها می باشد .

در زمینه ی انیمیشن علاوه بر آسنایی با ابزار تری دی مکس ، شما نیاز دارید که با مبانی و اصول حرکت آشنایی داشته باشد که زمان مناسب اشاره خواهم کرد.و همچینین یکی از منابع مهم آن نیز در این لینک قرار دارد.

5-Rendering رندر یا خروجی گرفتن از کار

رندر چیست ؟آخرین کار و مهم ترین کاری که انجام می دهید تا نتیجه کار خود را بتوانید به بقیه نیز ارائه کنید . البته نگران نباشید در این مرحله بیشترین کار را سیستم شما انجام می دهد .در واقع زمانی که کار شما تمام شد ، و مثلا یک صحنه طراحی داخلی را به عنوان یک معمار یا یک انیمیشن را تهیه کردید ، کار شما فعلا فقط در نرم افزار تری دی مکس قابل مشاهده است ، فرض کنید انیمیشن خود را می خواهید برای یک جشنواره بفرستید ، مسلما نمی توانید فایل مکس را برای آن ها بفرستید و آنها هم همچین فایلی را از شما قبول نمی کنند .مثلا دبیر جشنواره اعلام میکند فایل شما باید فایل ویدیو با کیفیت hd  باشد ! شما در این مرحله تنظیمات خروجی کار را بر روی hd قرار می دهید و سپس سیستم شروع می کند طبق تنظیمات شما، از فایل خروجی می گیرد و در واقع کار شما را تبدیل به ویدو می کند . به اینکار اصطلاحا رندر می گویند .معمولا رندر پروسه ی زمان گیری می باشد .

این 5 مرحله مهم و اساسی است که در یک پروژه سه بعدی انجام می شود . البته دانشجویان معماری دقت داشته باشند که از مراحل فوق مرحله نورپردازی و رندر برای آنها بسیار مهم می باشد ، معمار ها معمولا از مدل های آماده برای دیتیل (detail) استفاده میکنند و مدل ساختمان یا فضای خود را نیز معمولا در نرم افزارهای دیگر رسم میکنند و احتیاجی ندارند وارد مسائل مدل سازی پیشرفته در تری دی مکس بشوند مگر اینکه علاقه داشته باشند . همچین مرحله انیمیشن نیز در پروژه های معماری کاربرد چندانی ندارد .

برای آشنایی با هر نرم افزار باید با محیط آن نرم افزار آشنایی داشته باشید و برای استفاده از آموزش ها ( نوشتاری و دیداری) باید با محل و نام قسمت های مختلف از قبیل منوها ، آیکون های مختلف و … آشنا باشید .ما در این سری آموزش تری دی مکس به زبان فارسی سعی می کنیم آموزش قدم به قدم تری دی مکس رو قرار بدیم و آموزش 3d max از مبتدی تا پیشرفته شامل مباحث ما بشود.برای  آشنایی با نرم افزار 3d max و شروع کار با 3ds Max  خب به طبع اولین کار آشنایی با محیط نرم افزار 3d max است .

نرم افزار تری دی مکس یک فضای نا محدود در اختیار شما قرار می دهد . به صورت پیش فرض شما از چهار نمای مختلف می توانید به فضای موجود در تری دی مکس نگاه کنید.در واقع این چهار نما ، مانند چهار پنجره مختلف است که شما از آن پنجره ها به محیط احاطه پیدا می کنید . این نرم افزار مانند دیگر نرم افزار ها از منو ها مختلف تشکیل شده و همچنین برای در دسترس بودن و سریعتر شدن روند کار دکمه های اضافی نیز در اختیار کاربر قرار می دهد . در عکس زیر یک نمای کلی از منوی تری دی مکس به همراه اسم و اصطلاح های مربوطه را مشاهده میکند . در آینده هر قسمت به طور مجزا بررسی خواهد شد .

1. Application button     دکمه برنامه
2.  Quick Access toolbar   نوار ابزار دسترسی سریع
3.  InfoCenter مرکز اطلاعات
4.  Menu Bar نوار منو
5.  Main toolbar نوار ابزار اصلی
6.  Command panel tabs زبانه دستورات
7.  Object categories (Create panel)   دسته بندی اشیاء
8.  Rollout رول اوت ( پنل باز و بسته شو که تنظیمات دستور انتخابی در آن وجود دارد)
9.  Viewport navigation controls   کنتر پیماش پنجره های دید
10.  Animation playback controls کنترل های پخش انیمیشن
11.  Animation keying controls   کنترل های کلید انیمیشن
12.  Prompt line and status bar controls خط فرمان
13.  MAXScript mini-listener نمایش دستورات اسکریپت
14.  Track bar تراک بار ( مسیر انیمیشن )
15.  Time slider نوار لغزنده زمان
16.  Viewports پنجره های دید
17.  Modeling ribbon نوار مدل سازی

نرم افزار های سه بعدی  و به طور خاص نرم افزار تری دی مکس کاربردهای زیادی در بخش های مختلف صنعت ، هنر ، سرگرمی و … ایفا می کند. اما سوال اینجاست که نرم افزارتری دی مکس چیست؟و مناسب چه کسانی می باشد .سعی میکنم بصورت خلاصه و کلی کارایی نرم افزار 3d max را توضیح بدهم  , و به معرفی نرم افزار 3d max بپردازم . اگر شما ذوق هنری مثل نقاشی کردن یا تخیل قوی دارید ، نرم افزار های سه بعدی از جمله تری دی مکس این اجازه را به شما می دهد تا به ذهنیت و ایده خود عینیت ببخشید. برای مثال امروزه هنر نقاشی جنبه دیگری به خود گرفته که به آن میتوان نقاشی سه بعدی (از لحاظ تکنیک ساخت )یا نقاشی دیجیتالی گفت ، که نمونه های آن فراون در اینترنت وجود دارد. این تصویر می توانست بر روی بوم نقاشی نیز کشیده شود.

ممکن است  شما در زمینه طراحی صنعتی فعالیت میکنید یا فکر میکند در این زمینه استعداد دارید! باز هم تری دی مکس امکان نشان دادن استعداد شما را دارد به این صورت که ایده ی خود را مدل سازی می کنید مثلاً یک خودرو ! یا نه ! ممکن است ایده شما یک وسیله باشد که طرز کار آن مد نظر شما باشد ، بازهم بوسیله نرم افزار 3d max شما می توانید علاوه بر طراحی ظاهر ایده ی خود ، طرز کار آنرا نیز انیمت کنید ( انیمت -animate- به معنی متحرک کردن و جان بخشیدن می باشد ) .

یکی دیگر از کاربردهای این نرم افزار استفاده در زمینه معماری می باشد ، اگر شما یک معمار یا دانشجوی معماری هستید مسلماً اسم تری دی مکس  را شنیده اید. و البته وی ری !! وی ری چیست؟به این سوال در پست های آینده توضیح خواهم داد و البته یک قسمت نیز برای آموزش وی ری به زبان فارسی در نظر گرفته شده است که در آینده می توانید آموزش های جالب و کاربردی در مورد vray را از آنجا مطالعه نمایید . اما  تری دی مکس در معماری در زمینه ی طراحی نما ، طراحی داخلی و طراحی کابینت وطراحی دکور و …یکی از مطرح ترین نرم افزارهایی می باشد که به همراه نرم افزار اتوکد استفاده می شود .جدیدا شرکت اتودسک یک ورژن مخصوص طراحان معماری و مهندسان شهر سازی و … بنام 3ds Max Design ارئه دااده است که فرق چندانی با ورژن عادی  3ds max ندارد .

از کاربردها دیگر نرم افزار های سه بعدی می توان به استفاده آن در صنعت رو به رشد گیم و بازی سازی اشاره کرد . دقت داشته باشید با نرم افزار تری دی مکس مستقیم نمیتوانید بازی درست کنید ! بلکه مدل سازی فضا و کاراکترها ، ایجاد حرکت ها و .. در نرم افزار تری دی مکس (به عنوان یکی از نرم افزار های تری دی ، از نرم افزارهای دیگر مانند مایا و … نیز استفاده می شود) ایجاد شده و در یک موتور بازی (game engine) مدل ها و حرکات جمع آوری و برنامه نویسی می شود و در نهایت خروجی بازی تولید می شود. ( این بطور خیلی خلاصه مراحل ساخت بازی بود!! به این راحتی ها هم نیست ).یکی دیگز از کاربردهای این نرم افزار استفاده در جلوه های ویژه سینمایی می باشد جلوه های ویژه تری دی مکس این امکان را به این نرم افزار داده است تا در خیلی از پروژهای سینمایی و فیلم های مشهوری که شما نام آنرا حتما شنیده اید استفاده شود فیلم های مشهوری مانند : آواتار ، 2012 ، ترانسفورمر (تبدیل شوندگان) ، مرد عنکبوتی  ، مقصد نهایی و ….البته باید توجه کنید تری دی مکس یکی از نرم افزارهای مورد استفاده در این پروژه ها  می باشد ، مثلا در خلق جلوه های ویزه از نرم افزارهای دیگری مانند after effects و  nuke  و … نیز استفاده می شود . اما  مهمترین کار تری دی مکس استفاده ی آن در زمینه پویا نمایی یا انیمیشن است . توضیح در این مورد مفصل ست که در پست های آینده در مورد آن توضیح خواهم داد و یکی از عمده بخش های آموزشی این سایت در این زمینه می باشد .امیدوارم که مطالبی که در این سایت می گذارم مورد توجه و استفاده ی علاقه مندان قرار گیرد .

اما کمی در مورد تاریخچه تری ددی مکس بدانیم :

نرم افزار تری دی مکس یکی از قدرتمند ترین نرم افزارهای موجود در زمینه ی صنعت سه بعدی می باشد.این نرم افزار ابتدا بر روی سیستم عامل داس  توسط gray yost ارائه گردید و سپس انتشار آن تا به حال ادامه پیدا کرده است . نکته قابل توجه در این زمینه این می باشد تا چند سال )حدوداً سال 2006 ) ورژن های مختلف تری دی مکس 3ds max)) به نام شرکت Discreet و نوع نام گذاری آن بصورت تک رقمی بود (بجز چند نسخه ی ابتدایی که شامل اعشار هم میشد مثلا  3ds Max 3.4 ) و آخرین نسخه تری دی مکس با این شیوه نام گذاری 3ds max 9 بود که بعد از آن شرکت Autodesk امتیاز کامل این نرم افزار را خریداری و سیستم نام گذاری آنرا نیز تغییر داد در حال حاضر آخرین نسخه نرم افزار تری دی مکس با نام Autodesk 3ds max 2015 ارائه گردیده است